woensdag 9 december 2009

Vuist


Begin 2010 verschijnt Vuist, de nieuwe adolescentieroman van Tom Marien, bij Uitgeverij Manteau.


Een jongeman, onvoorzien net vader geworden, komt in de Zonnewind terecht, een afdeling van een psychiatrisch centrum. Het liefst van al wil hij ‘niks’ meer zijn, want iemand die niks is, kan niks meer verkeerd doen en dat is wat hij wil. Om zijn doel te bereiken, zal hij voorgoed moeten afrekenen met het verleden. En net dat verleden bezit wel erg scherpe kantjes. Zo scherp dat het een nieuw begin in één haal aan flarden kan rijten.


'Ik weet al wat u nu gaat zeggen. Dat ze alles kunnen oplossen tegenwoordig. Maar onder die alles reken ik minder prettige zaken als kanker, rotte tanden, een te grote of te kleine neus. Of iemand echt iets kan veranderen aan wat er allemaal in mijn hoofd zit, daar geloof ik niet veel van.'

dinsdag 8 december 2009

Vlucht

In 2008 debuteerde Tom Marien met de adolescentenroman Vlucht (Manteau).
Ed Franck loofde dit debuut in De Standaard der Letteren:
'Hij krijgt van mij alvast de prijs van het meest beloftevolle debuut.'

Vlucht is genomineerd voor de nieuwe Kinder-en Jury Vlaanderen 2009-2010

Ben Arends zou zijn ziel verkopen om te ontsnappen aan de zwaartekracht. Als een bezetene jaagt hij gewichtloosheid na. Op zijn motorbeest, in het woord en in de liefde. Maar hoeveel bochten en verzen heb je nodig om los te komen? Hoeveel liefde maakt je zo licht als een veer? Op een avond duikt in een bruine kroeg plots Annelies op, een meisje dat verslingerd is aan dansen. Ben klampt zich aan haar vast, omdat hij gelooft dat zij het onmogelijke mogelijk maakt. Annelies wil zich echter losrukken van het verstikkende gevoel dat voor Ben liefde heet.

stadsgedicht

zo nu en dan plant ik mijn handen aan uw waterloop
doorploeg uw smalle straten als lang verleden velden
en graaf koortsig in uw polderland van zand en brak moeras

zo nu en dan kom ik altijd hand en span te kort
ontbreekt mijn been een strakke teen mijn ruggengraat
een wervel om mijn vege lijf als een zilveren knoop
rondom u en ons te leggen

want telkens ik de vlakten doorkruis
van uw kinderkopkespleinen breekt gij
de keien uit uw perken en loopt op mijn zaak vooruit

zelfs bij het wassen van uw water
zwelt mijn lofzang ademloos
tot mijn lippen niet langer kirren
en mijn lied in paniek verzuipt

gij draait en keert te veel van hoek en boek
te buiten en zelfs in tijden van alles druipt nu
regen en de regen druilt nu hier altijd
brandt gij het licht uit loden luchten
en te doven komt het niet

en daarom
onthuisd is mijn hoofd ontvolkt ben ik
van woorden uitgewrongen en gemolken
van lettergreep en klankenkast ontbeend
van lied vervreemd van lust
hangen mijn ledematen
als slangenhuid te drogen

gij stad van binnenneet en voetballeed
krakeleert de schubben van mijn huid

geen ander is mij meer dan gij
kleeft aan mijn bleke huid
als koren aan de aren

Hard op de tong

Hard op de tong is de naam van het woordprogramma dat Tom Marien samen met gitarist Jokke Schreurs brengt.
De liefde voor het alfabet staat centraal in deze voorstelling. Zoals Schreurs verknocht is aan zijn snaren, zo is Marien verknocht aan de betoverende letterreeks die het begin en het einde van onze taal vormt. Letters immers zijn tot van alles wat in staat. Zij doen zalven en slaan, hotsen en botsen.
Marien laat het achterste van zijn tong zien. Hij leest en draagt voor uit eigen werk. Hij verhaalt over de wereldberoemde Slinger van foucault en zijn ontmoeting met Harry Mulisch. Met rake melodieën begeleidt Scheurs de voordracht.
Samen willen de heren Marien en Schreurs de kracht van woorden be-schrijven en be-zingen. Zwijgen is voor hen geen optie.


Gitarist Jokke Schreurs is niet meer weg te denken van de waarachtige muzikale podia. Met een voorliefde voor “oude muziek” (van gypsie over tango tot eigen composities) weet de auto-didact steeds de juiste snaar te raken. Django Reinhardt en Duke Ellington zijn vaak aanwezig in zijn werk. Met zijn Jokke Schreurs Trio begeleidde hij de voorstelling ‘Ik ben het maar’ van Karel Vingerhoets en samen met acteur Warre Borgmans bracht hij gedurende meerdere seizoenen het woordprogramma ‘Schone woorden klinken zo’. Momenteel maakt hij als gastmuzikant deel uit van Le Trio Perdu en samen met Ariadne Van den Brande verzorgt hij een uitgebreid liedjesprogramma dat Juke-box heet.

datum: 10/12/2009
locatie: cultuurcafé van cc De Mol
aanvang: 20u15
http://www.lierscultuurcentrum.be/

optreden boeken? mail naar marientom@telenet.be

foto:©kwestion.be

Omtrent mijn pen

Omtrent mijn pen of de puzzel van mijn schrijven in zeven stukken.


Over de noodzaak.
Ik heb verzinsels en verhalen nodig om vooruit te komen. Ik wil de werkelijkheid met mijn verbeelding te lijf gaan. Het is geen gebrek aan realiteitszin dat mij drijft, het is gewoon mijn manier van in het leven staan. Sterker zelfs, om de wereld te begrijpen moét ik er een laagje verbeelding omheen leggen. Vaak ben ik op een andere plek dan waar mijn voeten op dat ogenblik zijn neergepoot. Mijn ouders steken vaak de draak met mijn weg-van-de-wereld-momentjes. Mijn moeder vertelt steevast dezelfde anekdote, wanneer ik met mijn vriendin bij ze langs ga. ‘Koffie of thee, Tom? Vervolgens hoor je tien seconden niks om dan een aarzelend “ja, da’s goe” als antwoord te krijgen.’ Lachen dat ze op dat ogenblik doen.

Over het nut.
In deze snelle, digitale tijden zijn lezers en schrijvers een bende van zachte rebellen. Wij plegen traag verraad tegen al wat harder en sneller moet. Elke keer als wij een zin ontleden of noteren, plegen we een daad van verzet. We lezen hongerig en schrijven wild in het rond. En de gedachte van zoete rebellie kan ik best smaken. Het vervult me zelfs met enige trots.

Over het verleden.
Als kind heb ik eens wat strips van één A4-tje bij elkaar geknutseld, en hier en daar een dom boekje. Mijn met ecologie doorspekte brieven aan enkele belangrijke gezagshouders echter stonden stijf van het engagement. Zo schreef ik meerdere malen aan de burgemeester van de stad Lier, alsook een keer aan koning Boudewijn. Een stukje natuurgebied in Mol werd bedreigd door de bouw van een vakantiepark. Wanneer de koning via zijn kabinetsmedewerker liet weten dat hij fier was op zo’n gedreven landgenootje, maar dat hij niks in de stedenbouwkundige pap te brokken had, zag ik de bui al hangen. Nadat ook de Lierse burgemeester mijn andere groene ideeën gekelderd had (‘grote mensen moeten gewoon wat meer hun best doen’ en ‘in de grotemensenwereld gaat alles wat trager’), besloot ik voor altijd kind te blijven. Grote mensen doen immers nooit genoeg hun best. Zij worden te veel door andere zaken in beslag genomen. Verder kan een speciale brief uit mijn kindertijd me ook vandaag nog ongemakkelijk maken. Toen ik in het derde leerjaar zat schreef ik aan Willy Vandersteen. Ik wilde mijn schriftelijke bewondering voor zijn Suskes & Wiskes uiten. Tussen de regels door probeerde ik een bezoek aan zijn tekenstudio los te peuteren. Meneer Vandersteen antwoordde snel en persoonlijk. Hij nodigde zelfs de hele klas uit. Mijn juf daarentegen heeft nooit gevolg gegeven aan zijn genereus aanbod. Dat niet-tegemoetkomen aan mijn kinderlijk enthousiasme remde mij destijds zo erg af dat ik een schooljaar later de brief niet durfde te tonen aan mijn nieuwe meester. Wanneer Willy Vandersteen in de zomer van 1990 overleed heb ik zijn antwoord voorgoed tussen andere rommel gestoken.

Over levens redden en citaten.
Op een blauw uur durf ik wel eens mijn schriftje verzamelde citaten uit de kast halen. Op dat ogenblik slagen sommige van die zinnen erin om diep onder mijn huid te kruipen. Uit de dagboeken van Oswald Hendryks Cornelius onthoud ik dat ik met al mijn krachten achter mijn grote interesses aan moet. Ik moet er hartstochtelijk over worden. Lauw is niet voldoende. Heet is ook niet goed. Roodgloeiend en hartstochtelijk is het enige. Verder heeft een citaat uit het boek Zomer zeventien van Ed Franck me een keer uit een benarde situatie gered. ‘Nooit optornen tegen een stormwind, er ook niet mee meelopen, nee, gaan liggen, dat was de kunst.’ In het laatste jaar van mijn middelbare studies begon een leerkracht me plots uit te schelden voor de ganse groep. Ik ben toen beheerst van mijn stoel opgestaan, heb traag de bewuste zinnen uitgesproken en heb mijn plaats weer ingenomen. De stilte die daarop volgde was oorverdovend en ik heb het nooit meer aan de stok gehad met die leerkracht. Letters kunnen wel degelijk levens redden. Daar vormt dit voorval het levende bewijs van.

Over schrijven is lezen.
Wie schrijft, is onherroepelijk een gedreven lezer. Schrijven en lezen vallen voor een stuk samen. Ik kan me dan ook geen betere voorbereiding bedenken dan de kilo’s lettergeknetter die ik verslonden heb. Voor de Nederlandstalige literatuur reken ik Bart Moeyaert, Peter Verhelst, Dimitri Verhulst, Gerard Reve en Harry Mulisch tot mijn literaire helden. In de categorie vertaalde literatuur prijken Italo Calvino, Günter Grass en Graham Greene aan de top van mijn lijstje. Ik ben ook een groot bewonderaar van de grenzeloze fantasie van Roald Dahl en de gevoeligheid van mensen als Ed Franck, Jamil Shakely en Annelies Tock. De Sporen van Hugo Claus hebben in mijn hoofd heel wat achtergelaten, net zoals de bruisende verzen van megalomaan Ilja Leonard Pfeijffer. Op poëtisch vlak belichamen Claus en Pfeijffer voor mij het vleesgeworden summum van virtuositeit. Hun taalrijkdom en metier gelden als onomstotelijk. Pfeijffers poëtica, die voor heel wat opschudding zorgde in het kalme poëzielandschap, heeft me meermaals doen grijzen van plezier. Al moet je zijn beeldenstorm met een korrel zout nemen. Hij weet erg goed de media te bespelen en heeft van polemiek zijn handelsmerk gemaakt. Maar in de essentie van zijn poetica volg ik hem totaal. Een potje goede poëzie moet complex zijn. Als een gedicht na één lezing als zijn geheimen prijsgeeft, dan kan je net zo goed de Druivelaar gaan lezen. Gelukkig woon ik samen met iemand die niet veel met poëzie en boeken heeft. Dat helpt om overdreven opwinding te voorkomen.

Over de plaats waar het gebeurt.
In het bureau, de plek waar ik aan teksten zwoeg, slingeren vaak tientallen papieren rond. Krantenknipsels, correspondentie, verhalen en notities, een hoop geletterde rommel bij elkaar, zeg maar, en dat tot grote ergernis van mijn vriendin. Om de zoveel tijd word ik gedwongen grote kuis te houden. Ik verdedig me dan ook steevast met het argument dat schrijvers geen secretaresses zijn. In een schrijverskamer heerst nu eenmaal de chaos, net als in het schrijvershoofd. En die chaos stimuleert. Chaos is een noodzaak, net zoals lezen, vrijen, eten en drinken dat zijn. Na mijn redevoering over de vereiste van rommel volgt dan altijd een rondje opruimen. Samenleven betekent immers compromissen maken.

Over het isolement.
Schrijven is nog geen constante in mijn leven. Ik moet nog te vaak op zoek naar momenten om aan de slag te kunnen. Verder weet ik niet goed wat ik met dat isolement als schrijver moet. De oude Paul de Wispelaere heeft gezegd dat je je als schrijver op tijd en stond uit de wereld moet terugtrekken. Af en toe zoek ik dat isolement bewust op, omdat ik pas echt ontvankelijk ben voor woorden als ik het gevoel heb dat er een glazen stolp om me heen wordt gezet. En dan nog het liefst wanneer het donker is. Rond die tijd kan ik het unieke gevoel hebben dat ik de enige ben die nog iets uitsteekt. Terwijl anderen hun dromen bij elkaar ronken schik ik mijn woorden op papier.