zondag 29 augustus 2010

de leerkracht (nederlands)

alles heeft betekenis
achter alles schuilt verhaal
de taal is het gevaar de kick
waar ik mijn zijn uit put

voor hen de wezenlozen
met woestijnen in hun brein
hun boekentassen die trillen
van ringtone en mp3 of 4
(wat maakt het uit
het zegt mij niks)
ben ik bordkrijt en ellende
zelfs mijn oordeel op het eind deert
hen niet langer
niet

ook voor de medestanders van puntenboek
en mediaan ben ik een afvallige
een paria van het woord
(je bent gevaarlijk
als je over dichters praat)
zij omzeilen mijn opinie en mijn stoel
alsof er ziekte huist de pokken of de pest

na vier uur in de namiddag
wanneer ik terugkeer naar mijn reservaat
lees ik op het scherp van de snee
ik beeld mij drie sterren woordenrijgers in
witregels stijlfiguren in het kwadraat
en vind bijna de rust die ik dagelijks ontbeer

voor mij geen kalahari
meer wie niet met mij is
is niet ik ben voor eeuwig
en altijd verlaten

dinsdag 10 augustus 2010

Interview uit Het Nieuwsblad - Over iets zijn of niets zijn

Na 'Vlucht' is 'Vuist' een open boek

Tom Marien gaat de heikele thema’s van het leven niet uit de weg. In ‘Vlucht’ kon Ben zijn drang om (weg) te vliegen niet de baas. In ‘Vuist’ wil de hoofdfiguur verschrompelen tot niets.
Het nieuwe boek van Marien speelt zich grotendeels af in een psychiatrische inrichting. Toch is dat niet het thema van het boek. ‘Aanvankelijk kwam er zelfs geen psychiatrische kliniek aan te pas’, bevestigt hij. ‘De thematiek van het boek zat al helemaal in mijn hoofd, toen een jeugdvriend van mij onverwacht in de psychiatrie terechtkwam. Ik ben hem gaan bezoeken en was zo onder de indruk dat ik besloot mijn roman voor een deel in de instelling te laten afspelen. Maar de hoofdpersoon zelf heeft niets met mijn vriend te maken.’
Die naamloze hoofdpersoon doorloopt een onbegrepen jeugd bij een moeder die steeds nieuwe minnaars in huis haalt en daar keer op keer door geslagen wordt. Zelf droomt hij van zijn stoere vader, die hij alleen kent van een ziekenhuisfoto bij zijn geboorte. Tot hij van zijn moeder op een kwaadaardige wijze te horen krijgt dat die man niet zijn echte vader is. Die heeft haar nog tijdens haar zwangerschap in de steek gelaten.
Het boek is opgebouwd volgens de flashback-methode. De verhaallijn ‘nu’ wisselt telkens af met beelden van ‘toen’. Zo kom je vanaf het tweede hoofdstuk al te weten dat het hoofdpersonage in de psychiatrie zit. Daar knoopt hij een afstandelijke vriendschap aan met een overdreven taalvaardige Alex en met Kirsten, die zoetjesaan haar web spint.
Wat er met hem is gebeurd nadat hij het moederlijk huis verliet -hij werd onverwacht en tegen zijn zin vader van een schattige dochter Stella en en kon niet langer doordringen tot zijn vriendin Valerie -, verneem je uit zijn uitdagende gesprekken met de ‘dokter’, de psycholoog.
Deze bespreking klinkt misschien een beetje clichématig, maar zo is het verhaal van Tom Marien helemaal niet. ‘Vuist’ is een open boek, geschreven in een stijl die veel toegankelijker is dan ‘Vlucht’. Zaten in zijn eerste boek mystiek en dubbele bodems verweven, in ‘Vuist’ vertelt hij eerlijk hoe het gebeuren gebeurt en de gevoelens worden gevoeld. Maar die open aanpak hypothekeert in geen geval de spankracht en de levensbeschouwelijke reikwijdte van de roman.
Net als ‘Vlucht’ is dit boek uitgegeven in de reeks Manteau Jeugd. Stelden we ons bij ‘Vlucht’ nog de vraag waarom dit werk het predicaat jeugd moest meekrijgen, dan stellen we vast dat ‘Vuist’ zich door de thematiek en de aanpak inderdaad eerder tot een jongerenpubliek richt.

Leo van der Linden